Behoud de fiscale voordelen voor aangepaste auto’s als mensen die delen
Deze opinie verscheen voor het eerst in De Morgen op 3 december 2023.
Als je, omwille van een fysieke beperking, je verplaatst met een rolstoel, krijg je een aantal fiscale voordelen bij de aanschaf van een aangepaste wagen waar je als passagier mee kan meerijden. Zelfs met die steunmaatregelen blijft zo’n wagen een zware investering. Als je zo’n aangepaste auto hebt, waarom zou je die dan niet delen met andere mensen met een beperking, op de momenten dat je hem zelf niet nodig hebt? Dat zou mensen met een beperking meer bewegingsvrijheid geven. Bovendien wordt de auto dan ook efficiënter gebruikt. Logisch, toch? Niet helemaal. Want wie een aangepaste auto deelt, verliest de fiscale voordelen. Die tekortkoming in de regelgeving willen de ondertekenaars van deze brief graag laten rechtzetten.
Waar hebben mensen met een handicap concreet recht op?
Ten eerste geldt er een verlaagd BTW-tarief van 6% op de aankoop en aanpassingswerken van de auto. Tenminste, op voorwaarde dat de wagen gedurende ten minste 3 jaar als ‘persoonlijk vervoermiddel’ gebruikt wordt. Dat betekent dat de persoon met een handicap zich altijd in de auto moet bevinden als die auto onderweg is, op een aantal uitzonderingen binnen de dichte gezinsomgeving na.
Daarnaast zijn die aangepaste wagens ook vrijgesteld van de belasting op inverkeerstelling en de jaarlijkse verkeersbelasting.
En wie dat niet kan betalen?
Ondanks de fiscale steunmaatregelen blijft de aankoop en het onderhoud van een aangepast voertuig een grote uitgavenpost. Kan je je geen eigen aangepaste auto veroorloven? Dan moet je een beroep doen op aangepast vervoer met chauffeur. Er is echter nog een andere mogelijke oplossing: het delen van private aangepaste auto’s met andere personen. Dat is voor een gebruiker sowieso goedkoper dan een eigen aangepaste auto te kopen. Ook voor de eigenaar is het interessant, want die kan een stuk van de vaste kosten recupereren. Als we gedeeld gebruik zouden stimuleren, zouden er op termijn ook minder aangepaste wagens nodig zijn.
Hiaat in de regelgeving
De oplossing om bestaande aangepaste wagens te delen klinkt logisch en is een win-win voor alle partijen. Alleen maakt het huidige regelgevend kader het delen van aangepaste voertuigen in de praktijk financieel oninteressant. Het probleem situeert zich bij de voorwaarden die gekoppeld zijn aan de fiscale voordelen voor de aankoop van aangepaste voertuigen. Om recht te hebben op de voordelen is het van belang dat het voertuig louter voor “persoonlijk gebruik” is bestemd. Een logische voorwaarde in het licht van fraudebestrijding, maar een onmogelijke drempel voor al wie een aangepaste auto wil delen met anderen. Wie toch een aangepast voertuig deelt met niet-gezinsleden dreigt het fiscaal voordeel te verliezen.
Pleidooi
We pleiten ervoor om het verlaagd btw-tarief voor de aanschaf van aangepaste voertuigen en de vrijstelling van BIV en de jaarlijkse verkeersbelasting te behouden, ook wanneer het voertuig gedeeld wordt. Op die manier wordt het voor particulieren die hun aangepaste wagen willen delen met andere personen met een beperking interessanter om hierop in te zetten. Bovendien komen de fiscale voordelen bij gedeeld gebruik niet alleen de eigenaar van het voertuig ten goede, maar zorgt het ook voor een betaalbaar aanbod aan aangepast vervoer voor andere particulieren met een handicap. Of hoe een inclusieve steunmaatregel voor nog meer inclusiviteit kan zorgen.
Deze tekortkoming in de regelgeving is niet nieuw en werd recent ook aangekaart in de federale resolutie betreffende de ondersteuning van duurzame groei van gedeelde mobiliteit in België. Net zoals de voltallige Kamer van Volksvertegenwoordigers roepen de ondertekenaars van deze brief de federale en Vlaamse regering op om de regelgeving aan te passen en het particulier delen van aangepaste voertuigen mogelijk te maken. Deze oproep wordt tevens gesteund door alle ondertekenaars van het memorandum auto- en fietsdelen.
Mede-initiatiefnemers : Sophie Beyers (Dito vzw), Het College van burgemeester en schepenen van de Stad Gent; Ondertekenaars: Kris Boen (Pegode vzw); Petra Vercruysse (Groep Ubuntu); Dave Ceule (Onafhankelijk Leven); Steven Van Beylen (G-sport Vlaanderen); Angelo Meuleman (Mpact); Annemie Charlier (Vl@s); Koen Browaeys (Inclusie Ambassade); Karel Braet (UNIE-K); Johan Tourné (Samana); College van burgemeester en schepenen van Stad Leuven; Jean-pierre Roos (Onbegrensd LM); Caroline Callens (Alin vzw); Eline Snacken (Dégage vzw), Het college van burgemeester en schepenen van de Stad Antwerpen.